WUWM(Dünya Haller Birliği) tarafından Şili’nin Santiago şehrinde 28. Dünya Haller Birliği Kongresi düzenlendi. “Taze Ürün Hallerindeki İyi Uygulama Yönetimi” konulu kongreye, 28 farklı ülkeden 150 uzman katıldı. Toplantıda konu üzerinde gerçekleştirilen teknik sunum ve değerlendirmelerin ardından Mercado Lo Valledor Haline teknik gezi gerçekleştirdi.
“Hallerin geliştirilmesi için girişimler teşvik edilmeli”
Kongrenin ardından yayınlanan 28. WUWM-Şili Kongresi Deklarasyonu’nda hallerin desteklenmesine vurgu yapıldı. Hallerin birçok projesinin ekonomik ve finansal zorluklar nedeniyle ertelendiğinin altı çizildiği deklarasyonda, tüm dünyada gıda hallerinin önemli rol oynadığının algılanmasını sağlamaya ve finansal desteğin artması gerektiğine işaret edilerek, şöyle denildi; “Taze Ürün Hallerindeki İyi Uygulama Yönetimi konulu Şili Santiago şehrinde gerçekleşen 28. Dünya Haller Birliği Kongresi’ne 28 farklı ülkeden 150 uzmanın katıldığı toplantıda teknik sunum ve değerlendirmelerin sonucu olarak; Şu anda birçok Latin Amerika ülkesinde ya yeni haller faaliyete geçiyor ya da var olanlar geliştiriliyor. WUWM, bu durumun doğru zamanda, uygun girişim ve politikalar ile olumlu hedefler takip ettiğini düşünmektedir. Bu yollarla, ülkelerinin ekonomik verimliliğine de katkı sağlamaktadır. Genel anlamda toptancı halleri; taze meyve sunan üreticiler için tüketici pazarlarına ulaşabilmesi için hayati ve tek yoldur. Buna ek olarak, toptan piyasalarda gıda ağının verimliliğini arttırmak, fiyat şeffaflığı lehine ve sağlıklı ürünlerin tüketimini teşvik etmek için önemli bir araçtır. WUWM’u ağırlayan Şili Santiago Mercado Lo Valledor özel hali 45 yıllık bir işletmedir. Mercado Lo Valledor Hali ülkede ekonomik ve sosyal olarak önemli rol oynamaktadır. Mercado Lo Valledor Haline yıllık olarak 2 milyon 400 bin ton taze ürün girişi olmaktadır ve bu ürünler etkin bir dağıtım ağı ile Şili’nin her bölgesinde 10 milyon vatandaşa ulaşarak; direkt veya dolaylı olarak 600 bin kişiye istihdam sağlamaktadır. Mercado Lo Valledor aktif olarak taze ürünlerin üretim ve pazarlama ağı yapılandırması ve geliştirmesine katkı sağlamıştır. Özellikle küçük ve orta ölçekli çiftçi ve tüccarları desteklemiştir. Mercado Lo Valledor; ülkedeki(Şili) ve hatta Latin Amerika’da ana üretici hali olarak bilinmektedir. Önemi ve rolü, Şili siyasi otoriteleri tarafından da tanınmıştır, özellikle karışık dönemlerde tüm nüfus için taze ürün fiyatlarını uygun hale getirilmesi teklifi ile de bir referans noktası olmuştur. Latin Amerika’daki yeni haller ile eski hallerin gelişimine olanak veren ilgili ve yüksek önemde olan girişimlerin devamını teşvik ediyoruz. Bu politikalar aynı zamanda belediye mülkiyetinde kent perakende halleri ile de oldukça ilintilidir.”
“Devlet, belli konularda destek vermeli”
“Birçok proje gerçeğe dönüşürken; diğerleri ise ekonomik ve finansal zorluklar nedeniyle belirsiz bir tarihe ertelenmekte olup; temel gıda dağılımındaki yetersizlik devam etmektedir. Bu nedenle WUWM, sadece Latin Amerika’da değil tüm dünyada gıda hallerinin önemli rol oynadığının algılanmasını sağlamaya ve finansal desteğin artması gerektiğine işaret etmektedir. Devlet desteği, en azından, aşağıdaki açılar paralelinde olma eğilimi göstermeli:
Bu temelde, haller (kamu veya özel kuruluşlar ya da kamu-özel ortaklıkları) fiziksel, lojistik ve çalışma koşulları uygun yerel şirketler tarafından idare edilmelidir. Inter-Amerikan Kalkınma Bankası (The Inter-American Development Bank (IADB) son zamanlarda, halleri gelişimin bir öğesi olarak kurumsal ve finansal yardımların içine dahil etmiştir. Montevideo Perakende Hali’ne (Merkezi Tarım Hali) desteği bu başarı olayına iyi bir örnek oluşturmuştur. WUWM, bu tarz çok yönlü kurumsal yardımların özellikle finansal, teknik ve nicelik açısından birçok proje için kilit faktör olduğunu düşünmektedir. Biz, diğer dünya kalkınma kuruluşlarının temel gıdaların fiyat ve kalitesi ile ilgili; kırsal nüfusun yaşam standartlarının iyileştirilmesi; ya da gıda güvenliği, toptan ve perakende hallerinin öneminin akılda tutulması ve onlara gerekli desteğin sağlanmasını teşvik ediyoruz.”
“Hallere yapılan yatırım, şehirlere yapılan bir yatırımdır”
“Toptan ve perakende hallerinin yönetiminde tamamıyla özel ve tamamıyla kamunun yanı sıra kamu-özel ortaklığı gibi geniş çeşitlilik modeli var olduğunu biliyoruz. WUWM herhangi bir modele diğerinin üzerinde değer vermez. Bunun yerine; hali kapsayan her grubun faaliyetinin önemine vurgu yapmak isteriz. Bunların ulusal veya belediye yetkilileri ya da toptancı ya da perakendeci olup olmadığının dışında taze gıda üretimi ve dağıtımının yürütülmesinde karşılaşılan zorlukların çözülmesi bağlamında uyum gözetmeleri gerekmektedir. WUWM olarak karar alıcı otoriteleri; toptan ve perakende hallerini kuluçka makinesi olarak anlamaları konusunda teşvik ediyoruz. Haller, işlerin büyümesi için yaratıcı, küçük ve orta ölçekli aile şirketlerinin büyümesi ve korunması için önemli bir platform sağlamaktadır. İlave olarak; perakende hallerin kent bölgelerinin yeniden canlanması için bir makine görevi gördüğünün doğruluğu; turist çekimindeki artış ile Şili-Santiago örneğinde de kanıtlanmıştır. 2014 Şili Tarım Yılı olarak ilan edilmesinden önce; biz hem toptan hem perakende gıda hallerinin; yerel ve ulusal ürünlerin satış noktası olma eğiliminde olduğunu vurgulamak isteriz. Buna karşılık; birçok çokuluslu dağıtım ağları ürünlerini ana hedef ülkede satın alma ve kırsal üretim alanlarından kent merkezlerine taşıma yerine; başka ülkelerden ithal etmeyi tercih etmektedir. Bu eğilime karşı; çiftçilerin üretim ve tüketim noktalarını birbirine bağlamak için devlet ve belediye yatırımlarına gereksinim vardır; başka bir deyişle, kaynağında toptancı hallerine yatırım ve varış noktasında toptancı hallerine yatırım; yani büyük şehirlere yatırımdır. Son olarak; 28. WUWM Kongresi’ne ev sahipliği yapmasından dolayı Mercado Lo Valledor haline teşekkür eder ve de Şili Tarım Bakanı ve Mercado Lo Valledor hali müdürlerine bu etkinliğe verdikleri kararlı desteklerinden dolayı özel teşekkürlerimizi sunmak isteriz.”
