İstanbul’da Su Ürünleri Hali’nin Tarihi
Osmanlı döneminde avlanma teknikleri ilkel olması ve av yapan balıkçıların sayısını azlığı ve kullanılan balıkçı kayıklarının küçük ve basit olması nedeniyle büyük çapta ve sistemli bir avlanmadan bahsetmek tabii ki mümkün değildi. O dönemlerde Balık Pazarı adı altında faaliyet gösteren yerler vardı. Osmanlı döneminde belirli bir sistem oluşturulmaya çalışıldığı söylenebilirse de kaynakların yetersizliği nedeniyle kesin bir veri elde edilmemektedir.
İstanbul Su Ürünleri Hali, eski adı ile İstanbul Balıkhanesinin Osmanlıda Saraya balık temin etmek amacıyla Bostancı Ocağına bağlı olarak kurulduğu ve Balıkhane Emininden bahsedildiği kayıtlarda rastlanmaktadır.
Ancak Osmanlının son yıllarında balıkçılığa önem verilmiş, yurt dışından uzmanlar getirtilmiş, İstanbul ve çevresinde dalyanlar kurulmuş ve buralardan elde edilen gelirlerin ise Osmanlının borçlarının ödenmesinde kullanılmıştır.
Bunun içinde Duyun-u Umumiye İdaresinde çeşitli görevlerde bulunan Karakin DEVECİYAN Balıkhane müdürü olarak atanmıştır. Böylelikle de Balıkhanede satılan balık miktar ve fiyatları ile ilgili ilk kayıtlar tutulmaya başlanmıştır.
Balıkhane Kapısı
Balıkhane Ocağı Topkapı Sarayının Marmara’ya bakan kesiminde, Otluk Kapısı ile Ahırkapı arasındaki Balıkhane Kapısı yakınında bulunuyordu.
Daha sonra balıkhane 1910’lu yıllarda bugünkü Ticaret Üniversitesi (Eski Ticaret Odası) ile Unkapanı Köprüsü arasına taşınmış ve Der Saadet Balıkhanesi ismini almıştır.
1920’li yıllarda Eminönü’nde bugünkü anlamda ilk Balıkhane kurulmuş; 1965 yılında Azapkapı’ya taşınmış ve 29 Eylül 1983 yılına kadar buruda hizmet vermiştir. 29 Eylül 1983 yılında ise Kumkapı’ya taşınmış olup 24 Ağustos 2015 yılına kadar da Kumkapı’da hizmet vermiştir.
Kumkapı Su Ürünleri Hali 1983 yılında zamanın nüfus miktarı ve avcılık miktarı göz önüne alınarak yapılmış ve işletmeye alınmıştır. 80 yıllarda ülkemizde yaşanan hızlı bir sanayileşmenin etkisi ile büyük şehirler ve özellikleİstanbul hızlı bir göç almış ve kısa zaman içerisinde nüfusu hızla artmıştır. Aynı zamanda balıkçılık av araçlarında ve avcılık teknolojisinde yaşanan gelişmeler ve bunun sonucunda da yıllık avlanan av miktarları sadece İstanbul’da avlanan ve satışı yapılan su ürünlerini 10.000 tonlardan 40.000 tonlara yükselmiştir. Yıllık işlem kapasitesi 15-20 bin ton için yapılan Kumkapı Su Ürünleri Hali gerek konumu ve fiziki alanının yetersizliği ve gerekse Avrasya Tüp Geçit projesi alanı içerisinde kalması nedeni ile taşınma zorunluluğu doğmuştur.
Bu nedenle İstanbul’un önümüzdeki 50 yıllık bir gelişim süreci de düşünülerek Gürpınar’da gerek fiziki şartları ve gerek işletim şekli de dikkate alınarak Avrupa Standartlarında bir Su Ürünleri Halinin yapımı gerçekleştirilmiş ve 24 Ağustos 2015 tarihinde işletmeye alınmıştır.
Gürpınar Su Ürünleri Hali
Gürpınar Su Ürünleri Hali’nin işletmeciliği Belediyemiz İştiraki olan İSYÖN A.Ş. tarafından yapılmaktadır.
Su Ürünleri Halinin özelleşmesi neticesinde “Su Ürünleri Hali Müdürlüğü”nün ismi Büyükşehir Belediye Meclisinin 10.11.2015 tarih ve 1702 sayılı kararı ile “Su Ürünleri Müdürlüğü” olarak değişmiştir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığına bağlı olarak görev yapan Su Ürünleri Müdürlüğünün ismi Büyükşehir Belediye Meclisinin 16.03.2016 tarih ve 422 sayılı kararı ile “Tarım ve Su Ürünleri Müdürlüğü” olarak değişmiştir.
